بازپژوهی فقهی حق اختصاص و دامنة آن
نویسنده
چکیده مقاله:
سلطه بهجز مفهوم مالکانه، گاهی بر حق مانند حق اختصاص و اولویت اطلاق میشود. این حق به مواردی تعلق میگیرد که مالیت شرعی یا عرفی نداشته یا اینکه مالک ندارند. مالکیت بر اشیا و تحقق مالیت در اشیا ازجمله شروط صحت معاملات است. در برخی موارد شیئی مال بهشمار نمیرود یا فرد نسبت به آن مالکیت ندارد، اما معاملۀ آن صحیح است و ثمن پرداخت میشود. ثمن در مقابل آن شیءِ بدون مالک و یا فاقد مالیت قرار نمیگیرد، بلکه در برابر حق اختصاص است. افزون بر این، صغرای مطلب که برخی اشیا به دلیل نداشتن منفعتْ فاقد مالیت بودهاند، مناقشهبرانگیز است؛ چراکه بسیاری از همان اشیا امروزه به مدد فکر بشر و فناوریهای نوین، قابلیت تبدیل به مواد مفید و بلکه ضروری برای زندگی آدمیان و محیط زیست تمام موجودات را پیدا کرده است. در منابع فقهی، نص صریحی بر اثبات چنین حقی در اشیا نجسالعین نیست. از نقد و تحلیل مفاد ادلۀ بیعِ اعیان نجس و نیز سیرۀ عقلا و همچنین ادلۀ دیگر، این حق و (بلکه فراتر از آن) مالکیت ثابت میشود، اما در سایر موارد متعلقِ حق اختصاص، ادلۀ معتبر و صریح وجود دارد. بر جواز و روایی این حق، احکام شرعی از قبیل صحت بیع، جواز ارثبری و روایی وصیت، همانند سایر موارد مالکیتدار و واجد مالیت، متفرع و مترتب میشود.
منابع مشابه
حق اختصاص
حق اختصاص اعتبار عقلایی است که بین شخص با شیء یا مکانی برقرار میشود. در باره ماهیت حق اختصاص بحث و اختلافنظر وجود دارد که آیا حق مالی، نوعی ملکیت یا سلطنت یا اولویت است. همچنین نسبت به ثبوت چنین حقی اختلافنظر وجود دارد و برای اثبات آن به ادلهای مانند اجماع، روایت، استصحاب و سیره عقلا استناد شده است . برخی از اموری که جریان حق اختصاص در باره آنها مطرح است عبارتند از : حق اختصاص در اعیان ...
متن کاملبررسی فقهی و حقوقی حق اختصاص(ماهیت، مصادیق و احکام)
حق اختصاص حقی ثابت برای شخص است بر شیء به سبب وجود علقه ای غیر از ملکیت بین اوو آن شیء. این حق با اسبابی حاصل می شود که عبارتند از:احیای زمین های موات، تحجیر، اقطاع، حیازت مباحات، سبق و پیشی گرفتن در مشترکات که در این پایان نامه به بررسی این اسباب و نظرات فقها در این باره پرداخته شده است. برای اثبات این حق به ادله مختلفی مانند روایات، استصحاب، اجماع و سیره عقلا استناد شده است که به نظر می رسد...
بازپژوهی فقهی - حقوقی ماهیت اوراق سهام و قرارداد واگذاری آن
آنچه تا کنون در خصوص ماهیت سهام توسط پژوهشگران مورد تحلیل قرارگرفته، عمدتاً به تقلید از حقوق خارجی و بر مبنای تقسیم بندی حقوق عینی و دینی بوده است که این رویکرد با اصول و مفاهیم حقوق اسلامی از جمله تقسیم بندی مرسوم «حق و ملک» هیچ گونه سازگاری و مطابقتی ندارد؛ از این رو نگارندگان بر اساس دو روش توصیفی و تحلیلی و بر مبنای تأسیس های حقوق اسلامی، به بازپژوهی ماهیت آن پرداخته و با رویکرد انتقادی، تحق...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 7 شماره 12
صفحات 51- 83
تاریخ انتشار 2016-08-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023